“De erkenning dat extra zorgtaken ook werk zijn is van grote betekenis”
Thirza Lagewaard is PhD-kandidaat filosofie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Ze onderzoekt hoe je in een democratie omgaat met diepgaande meningsverschillen waarbij partijen er samen niet uitkomen, maar wel gezamenlijk beslissingen moeten nemen.
Een relevant onderzoek, waarin ze de kennis uit haar studies politicologie, filosofie en bestuurskunde met elkaar verbindt. Ze is nu 4,5 jaar bezig en heeft nog 1 jaar te gaan. Door de coronacrisis liep haar onderzoek vertraging op. Vanuit het Nationaal Programma Onderwijs heeft ze 4 maanden verlenging van haar onderzoekscontract gehad.
Thirza: “Het veld waarin ik werk heet sociale epistemologie. Het gaat om de sociale kant van kennis en informatie. Hoe kom jij aan je kennis en hoe ben je hierin afhankelijk van anderen? Als er een conflict is over wat telt als betrouwbare kennis, heb je als samenleving een probleem. Dat zie je nu in de coronacrisis, maar ook bij discussies over klimaatverandering of racisme. Bij kennis speelt ook mee wie als expert wordt gezien. Vrouwen, mensen van kleur of gehandicapten zijn dat vaak niet, waardoor kennis eenzijdig en minder betrouwbaar kan zijn. Ik analyseer theorieën hierover en schrijf aan de hand daarvan artikelen.”
Constante druk geeft stress
In maart 2020 gaat Nederland in lockdown. Thirza heeft dan een zoontje van 2 jaar en ze is zwanger van haar tweede kind. De opvang gaat dicht en er zijn geen uitwijkmogelijkheden voor haar en haar partner. Thirza: “Dat was een behoorlijk probleem, want we hadden allebei ons werk, en een kind van twee heeft voortdurend aandacht nodig, die kun je niet even alleen laten. Daardoor kon ik opeens veel minder werken. Mijn werk bestaat uit lezen, verwerken, nadenken, analyseren. Daar heb je focus voor nodig. Dat gaat niet tussendoor in telkens een half uurtje. En als je zwanger bent lukt dat ook niet goed in de avonduren na een volle dag met zorgtaken.”
Haar begeleider begrijpt haar probleem als ze aangeeft dat ze minder uren kan maken. “Dat was voor mij heel fijn, want ik heb ook andere verhalen hierover gehoord.” Maar de druk blijft constant voelbaar. “Ik dacht heel lang: deze tijd ben ik dus kwijt. Dat gaf stress, want je wilt het gewoon goed doen. En je wilt op schema blijven lopen, en dat lukt op dat moment niet. De zorg voor je kind is niet iets wat je even erbij kan doen. Niemand wist toen hoe lang het zou duren en in hoeverre er compensatie zou komen.”
Ondertussen vallen ook de conferenties en congressen uit, die ze normaal als wetenschapper bezoekt. “Presentaties en lezingen zijn dé momenten waarop je feedback krijgt op je werk en input om je onderzoek te verbeteren. In je eentje kun je van alles bedenken, maar feedback van anderen is enorm belangrijk voor de kwaliteit van je werk. Je verliest een deel van je netwerk, er gaat in de samenwerking echt wat verloren dat niet door een Zoom-meeting gecompenseerd kan worden.”
Alle ballen in de lucht houden
Ook in de periodes tussen de lockdowns in ervaart ze druk. Bijvoorbeeld de keren dat de opvang dicht moet door coronagevallen of de dagen dat haar zoontje snottert en daardoor niet naar de crèche mag. “Die dagen ben ik dus kwijt, dacht ik. Straks moet ik in mijn eigen tijd, na m’n contract, mijn onderzoek afmaken, want het moet wel af. Dus ik probeerde alle ballen maar in de lucht te houden.”
In juni 2021 ontvangt ze een e-mail van de universiteit dat er vanuit de Rijksoverheid een regeling voor wetenschappers met een tijdelijk contract is opgezet. “Dat was fijn, maar ik had graag eerder iets gehoord, of er überhaupt iets zou komen. Nu gaf de onzekerheid daarover ook onrust.” Samen met haar begeleider vult ze de formulieren in en doet ze een onderbouwde aanvraag.
Thirza: “Het was spannend of extra zorgtaken een reden zouden zijn voor verlenging. Ik zat niet met het probleem waar veel andere promovendi mee zaten, dat ik bijvoorbeeld niet naar een lab kon of geen data kon verzamelen. Ik had extra zorgtaken doordat de kinderopvang dicht was. Maar telde dat mee?”
Geen side hustle of hobby
Drie maanden na haar aanvraag ontvangt ze het verlossende bericht: haar contract van 0,8 fte is aangepast en met 4 maanden verlengd. “Ik was ontzettend blij en heb direct mijn begeleider geappt. Het was een enorme opluchting! En ik was vooral dankbaar voor die erkenning, dat zorgtaken ook werk zijn en dat die tijd kosten, en geen side hustle of hobby zijn die je even ernaast doet. Anders had het echt gevoeld alsof je het niet goed doet, als je werk en gezin niet kan combineren. Ik was ook blij dat ik nu de kwaliteit kan leveren die ik wil. Het is een groot deel van m’n leven, je bent er zoveel jaar mee bezig, dan wil je het ook tot een goed einde brengen.”
“Ik hoop trouwens dat er ook voor andere studenten passende compensatie komt. Vooral voor de studenten van de ‘pechgeneratie’. Twee jaar grotendeels in hun eentje op hun kamer en geen recht op studiefinanciering. Als ik mijn stem mag gebruiken, hoop ik echt dat ook zij gesteund worden, niet alleen op financieel, maar ook op sociaal vlak.”
“En wat ik na mijn PhD wil gaan doen? Misschien een postdoc in de filosofie of een gerelateerd veld, dat hou ik zeker voor mogelijk. Ik vind het echt een voorrecht dat ik dit promotietraject kan doen en betaald word om iets te doen wat ik heel graag doe. Dat ik met grote vraagstukken bezig kan zijn, met complottheorieën, met hoe je een democratie vorm kan geven. Daar wil ik wel mee verder op de universiteit, of anders daarbuiten.”
