#14 Samenwerking tussen ouders en leraren – Lobke Vlaming
Een van de grootste factoren die invloed hebben op het welbevinden in scholen, bij zowel leerlingen als leraren, is de manier van samenwerking en contact met ouders.
Als vertegenwoordiger van die ouders in de onderwijspolder staat de telefoon bij Ouders & Onderwijs regelmatig roodgloeiend en vaak gaat het dan over wat er op school misgaat. ‘Disclaimer: Ouders bellen ons doorgaans niet als alles goed gaat’, zegt directeur Lobke Vlaming daarover. Lobke kijkt in deze tutorial naar de meest voorkomende problemen waar ouders tegenaan lopen in het contact met school. Wat kunnen we hiervan leren? Met een aantal praktische tips aan het einde probeert Lobke een goede samenwerking tussen ouders en leraren een extra duwtje in de rug te geven, om zo het welbevinden van alle betrokkenen te stimuleren.
Hallo, mijn naam is Lobke Vlaming en ik ben directeur van Ouders en Onderwijs, de landelijke ouderorganisatie. Wij spreken wekelijks honderden ouders die vragen hebben over het onderwijs. Soms willen ze gewoon weten hoe iets zit, maar heel veel vaker loopt het niet lekker in de samenwerking met school. Wij denken dan met ouders mee over hoe ze
dit probleem kunnen oplossen.
Vandaag ga ik eens aan de andere kant zitten, want mij is gevraagd jullie in deze tutorial wat
te vertellen over dit onderwerp vanuit het perspectief van leraren en hoe ouders en leraren
beter samen kunnen werken in het belang van het kind.
Ik ben geen wetenschapper, dus ik zal vooral vertellen over wat wij in de praktijk zien gebeuren aan de telefoon. Wat gaat er dan goed en wat zou er beter kunnen in de
samenwerking tussen ouders en school? Ik eindig met een aantal tips voor leraren die je hopelijk morgen in de klas al kan gebruiken.
Ik ga eerst wat vertellen over de ervaringen van ouders die ons bellen. Daarbij geldt wel een
belangrijke disclaimer. Ouders bellen ons nooit om te vertellen hoe goed het op school gaat. We horen dus vaak ook de situaties waar het juist helemaal niet lekker loopt. Dat betekent natuurlijk niet dat het niet op heel veel scholen wel goed gaat, maar toch kunnen we veel leren van wat deze ouders aangeven. Er zijn namelijk altijd een paar hele herkenbare patronen te zien en daar wil ik er een paar van met jullie bespreken.
Eén van de belangrijke dingen die wij heel vaak horen aan de telefoon is dat ouders zich niet
serieus genomen voelen. Ouders kennen hun kinderen als geen ander en zien ook kanten van hun kinderen die op school niet altijd zichtbaar zijn. Het beeld van de leraar, aangevuld met beelden van de ouder, zorgen daarom voor een compleet beeld. Het ene beeld is niet
beter of belangrijker dan de ander, het vult elkaar juist aan. Maar ouders voelen zich niet
altijd serieus genomen in deze rol door de leraar. En dat is echt jammer, want als je ouders uitnodigt ook hun inzichten te delen, dan helpt dat het kind. Nodig ouders dus heel expliciet uit om dit actief te doen en laat ook zien dat je de inbreng waardeert en er zichtbaar wat mee doet.
Er zijn best wel veel negatieve frames rondom ouders. En ja, ouders zijn net mensen, er zitten allerlei types tussen. Maar ouders worden als groep echter vaak neergezet als veeleisend, zeurderig, een curling-ouder, of juist niet betrokken genoeg. Het is als ouder balanceren op een dun koord om het allemaal goed te doen. En dat maakt dat ouders bang zijn te worden gezien als zeurouder en daarom blijven ze vaak veel te lang met vragen rondlopen. Net zolang tot iets wat begon als een vraag een echt probleem is geworden. Moedig ouders dus aan om in gesprek te gaan en te blijven, dat het oké is om betrokken te zijn en dat je blij bent met ouders die vragen stellen en interesse tonen.
Ga er niet te snel vanuit dat als je niets hoort dat het dan wel goed zal zijn.
Ik spreek te vaak ouders die heel erg lang gewacht hebben met het uitspreken van zorgen omdat ze bang waren als een bemoeial gezien te worden. Dit komt naar mijn mening vele malen vaker voor dan ouders die zich te veel of te vaak met het onderwijs bemoeien.
Het derde punt is dat ouders vaak niet goed weten wat er van ze verwacht wordt. Alle ouders zijn betrokken bij hun kind per definitie, ook als dat voor het onderwijs niet altijd zichtbaar is. Het is voor ouders prettig als de school functioneert als een plek waar kinderen,
ouders en onderwijspersoneel samen optrekken. Niet alle ouders voelen zich echter in staat
om hun kinderen goed te ondersteunen bij het onderwijs. Maar dat betekent niet dat ze niet
betrokken zijn. Deze ouders kun je helpen door ze echt mee te nemen in wat er op school gebeurt en hoe zij daar aan kunnen bijdragen. Bijvoorbeeld door ze te vertellen welke onderwerpen nu besproken worden in de les en hoe zij kunnen helpen door hier bijvoorbeeld ook thuis met hun kinderen over te spreken.
Uit onderzoek dat wij zelf hebben uitgevoerd blijkt dat ouders graag meer willen
ondersteunen met schoolwerk. Zeker ouders met kinderen in het voortgezet onderwijs geven dit aan. Ze willen heel graag meer weten over wat er op school gebeurt en hoe zij hun kinderen kunnen helpen met het schoolwerk.
Tot slot wil ik enkele concrete tips meegeven waar jullie hopelijk ook morgen in de praktijk wat mee kunnen doen.
Mijn eerste belangrijke tip is: zet de deur weer open.
Door corona is het lange tijd zo geweest dat ouders niet de school in konden gaan en dat het eigenlijk een beetje buiten hun zicht afspeelde. Nu dat weer mag betekent dat niet dat ouders zich meteen uitgenodigd voelen om weer naar binnen te komen. Ouders hebben
een beetje last van drempelvrees. Ik merk het zelf ook met mijn kinderen. Het is toch weer gek om de school in te gaan. Je weet niet meer zo goed wat er van je verwacht wordt of
het oké is of de leerkrachten dat goed vinden dat je naar binnen komt. En het is gewoon heel belangrijk om ouders eigenlijk duidelijkheid te geven over wat je verwacht als school.
Dus nodig ze uit om naar binnen te komen. En als er momenten in de schooldag zijn waarvan je denkt nou dat was eigenlijk heel fijn dat er toen geen ouders waren en dat helpt ons in
het onderwijs geeft dat dan ook heel duidelijk aan. Maar laat ook ouders weten wanneer ze dan wel welkom zijn. Op die manier denk ik dat ouders zich weer makkelijker hun weg naar school weten te vinden.
De tweede tip die ik heb is: moedig ouders aan zich uit te spreken. Wat er vaak gebeurt is dat ouders te lang blijven lopen met vragen of opmerkingen die ze hebben. Ze hebben zelf gewoon best wel wat drempelvrees om dat bespreekbaar te maken. Of ze denken nou ik wacht wel even een half jaar tot het tien-minutengesprek weer is. En dan is het vaak veel te laat. Dus zorg ervoor dat ouders zich vrij voelen om vragen die ze hebben of opmerkingen
om dat met je te delen.
Mijn derde tip is: neem ouders mee in jouw onderwijsdoelen en maak ze daar onderdeel van. Dat is dus meer dan alleen maar het gesprek hebben over het kind. Dat gaat ook
over wat jij in jouw klas aan het doen bent. Welke onderwijsdoelen je hebt. Zodat ouders dat gesprek ook met hun kinderen kunnen voeren en zelf ook wat meer betrokken zijn bij wat er op school gebeurt. Een van de positieve dingen van het afstandsonderwijs is
dat ouders even een inkijkje hebben gekregen in hoe dat onderwijs eigenlijk in elkaar zit. En heel veel ouders hebben dat echt heel leuk en interessant gevonden en het heeft ze
denk ik ook geholpen om makkelijker met hun kinderen daar mee te helpen. Dus neem ze daarin mee.
Mijn vierde tip is: spreek verwachtingen uit en maak duidelijke afspraken. Dus geef aan
hoe jij het wil in jouw klas en op welke manier ouders daar ook aan bij kunnen dragen. Wanneer ze contact kunnen zoeken, wat je van ouders verwacht. Als je bijvoorbeeld
thuis iets van ouders verwacht geeft dat heel duidelijk aan zodat ouders ook weten wat ze kunnen doen om te helpen in de ontwikkeling van hun kind.
En geef daarbij je grenzen aan. Dat is mijn vijfde tip. Dus als er bepaalde zaken zijn die als leraar niet prettig vindt, manieren van contact zoeken, wat er daarvan wordt verwacht, maar ook wanneer ouders naar je toe kunnen komen, geef heel duidelijk je grenzen aan en ook waar je niet op zit te wachten. Dat is voor ouders ook fijn, want dan weten ze ook
wat er van hen verwacht wordt.
En mijn laatste tip is ook al wordt het soms ingewikkeld tussen ouders en leraren: het is
belangrijk dat je in belang van kinderen altijd in gesprek blijft. En probeer het zo laagdrempelig mogelijk dat gesprek te voeren en stel moeilijke gesprekken niet te lang uit,
want mijn ervaring is dat hoe langer het duurt, hoe moeilijker de gesprekken worden. Dus zorg altijd dat je in ‘n lopend gesprek bent met ouders, zeker als er moeilijke situaties ontstaan.
<Naast Lobke Vlaming verschijnt een dia met de tekst “Bedankt voor uw aandacht. Zijn er vragen? 088-6050101 U kunt ons telefonisch bereiken tussen 9:30 - 12:30 uur en 13:00 -16:00 uur of mail uw vraag naar vraag@oudersenonderwijs.nl“.>
Dit waren mijn tips. Ik hoop dat deze tutorial jullie helpt om in de klas en het gesprek met ouders goede dingen te doen, ook in het belang van kinderen.
Dank je wel voor het kijken.
Lobke Vlaming
