“Als je als kind goed in je vel, zit kun je laten zien waar je goed in bent”
CBS De Fontein in Drenthe zet NP Onderwijs-gelden in op cultuureducatie. Door een verbinding te maken met een programmaplan voor executieve vaardigheden en cultuureducatie, slaat de school meerdere vliegen in één klap. De doorgaande leerlijn geldt namelijk voor wetenschap en techniek, kunstzinnige oriëntatie, verrijkingslessen en het oefenen in de uitbreiding van de executieve functies.
In deze serie interviews gaan we met scholen in het funderend onderwijs in gesprek over inzet van de interventie cultuureducatie. Waarom hebben ze gekozen om cultuureducatie op te nemen in hun schoolprogramma en hoe geven ze hier invulling aan? Met wie werken zij samen? En welke effecten zien ze bij de leerlingen?
Wilma Geuzinge is sinds augustus 2020 directeur op de kleine christelijke basisschool, met circa 70 leerlingen, onderdeel van scholenvereniging Fiers. “We willen op onze school verder kijken dan alleen het schoolse leren. Wat voor vaardigheden willen we dat kinderen hebben aan het eind van de basisschool als ze school gaan verlaten? Dat hebben we ook meegenomen in onze plannen om de NP Onderwijs-gelden te besteden.”
Nieuwe beginsituatie
Om te onderzoeken waarmee het team aan de slag kon, heeft de school tijdens de coronapandemie verschillende vragenlijsten uitgezet onder personeel en leerlingen. Ervaringen van ouders zijn besproken in de MR en de schoolkring. “We hebben relatief weinig kinderen die echt in de kwetsbare groep zitten als je het hebt over onderwijsachterstanden. Daarom hebben we heel duidelijk in ons schoolprogramma aangegeven dat we niet geloven in het wegwerken van de achterstanden, maar uitgaan van een nieuwe beginsituatie,” vertelt Wilma. “Uit de vragenlijsten kwam naar voren dat we moeten werken aan motivatie, betrokkenheid en het welbevinden van de kinderen. Daarin zien we dat de executieve functies echt heel belangrijk zijn.”
Input ouders
“De MR en de schoolkring kwamen met de wens op school het aanbod op het gebied van kunst en cultuur uit te breiden. Wij vinden het heel belangrijk dat de kinderen met cultuur in aanraking komen. In onze zoektocht naar een passend aanbod om gerichter te werken aan de executieve functies, waren we uitgekomen bij het Talentplein. Dat hierbij een sterke verbinding ligt met cultuureducatie, was een win-winsituatie.”
Het Talentplein bestaat uit drie onderdelen. “We waren al bekend met de Techniektorens, waarin je werkt aan executieve functies. Het Kunstkabinet en de Pittige Plustorens waren nieuw voor ons.” Het team van CBS De Fontein heeft voor het gebruik van het Talentplein een teamtraining gevolgd.
Personele ondersteuning
Wilma vervolgt: “De leerkrachten waren zo enthousiast over het Kunstkabinet, dat we besloten deze lessen in de combinatiegroepen te doen, niet in kleine groepjes zoals we eerst van plan waren. Ook als leerkrachten kunnen we namelijk nog voldoende opsteken van het aanbod! Ook hebben we de NP Onderwijs-gelden ingezet op personeel voor ondersteuning van kleine groepjes leerlingen bij de lessen van de Techniektoren door een onderwijsassistent.”
Kunst in combinatie met executieve functies
“Iedereen is ergens goed in. Wij zijn ervan overtuigd dat als een kind goed in zijn vel zit, het beter leert. En bij sommige kinderen kun je dat juist heel goed bereiken door talent aan te spreken. Ik noem dat resultaat naar vermogen. Ben je als persoon in balans, dan kun je laten zien waar je goed in bent en ook accepteren dat je nog niet alles weet en openstaan voor leren en ontwikkelen. Bij sommige leerlingen bereikt de school dit door te oefenen met breuken en sommen, bij andere juist door hun talent op het toneel of met kunst te laten zien. Door het Talentenplein leren de kinderen eigen keuzes te maken, te plannen en zelf te kijken of ze opdrachten begrijpen, zonder gelijk hulp te vragen van een ander.”
Effecten coronapandemie
“Tijdens corona moesten we de groepen gescheiden houden. Voor ons is het samen leren en samen spelen en samen vieren een wezenlijk onderdeel van de school. Het was echt heel jammer dat dit door corona tijdelijk niet mogelijk was. Leerlingen ging zich anders tot elkaar verhouden. Normaal gesproken hielpen de oudste leerlingen de jongsten. Ook de ouders kwamen maandenlang de school niet meer in bij weekopeningen en maandsluitingen of creatieve lessen ter ondersteuning. Peuters moesten ze op het plein al overdragen aan de leidsters.
“Gelukkig hebben we ook gezien dat kinderen héél flexibel zijn, ze passen zich goed aan. We hopen dat onze peuters en jongste leerlingen de zelfstandigheid behouden die ze tijdens corona hebben verworven. We hebben toen gezien dat jonge kinderen veel meer kunnen dan wij denken en heel zelfstandig zijn. Ook dat is onderdeel van je executieve functies.”
Tips voor andere scholen
Het schrijven van het schoolprogramma was voor de school een pittig karwei, zeker in de korte periode waarin dat moest. Bij CBS Fontein zijn ze blij het schoolplan te hebben gecheckt bij de MR en schoolkring. “Als we dat niet hadden gedaan, hadden we wel veel ingezet op de executieve functies, maar misschien niet de verbinding gemaakt met het Talentplein en cultuureducatie.”
Verder vindt Wilma het belangrijk dat je het schoolprogramma verbindt met de visie van de school: “Dan wordt het duurzaam. Het geld heb je nu te besteden, maar denk ook na over de periode na het NP Onderwijs. Wij hebben heel bewuste keuzes gemaakt en er rekening mee gehouden dat het geld eindig is. En we denken na over wat we komend jaar moeten doen om niet in een gat te vallen.”
